توافق بدون تعهد، صلح نا‌پایدار در پی خواهد داشت
بی‌باوری به گروه طالبان و عدم پای‌بندی این گروه به توافقات، یکی از نگرانی‌های بزرگ شهروندان در رابطه با گفت‌وگوهای صلح است. آگاهان به این باور اند که طالبان گروه مورد اعتمادی نیست و باید در مورد مسایل مورد بحث و توافق در گفت‌وگوها از آنان تعهد گرفت. فرهاد ابرار، تحلیل‌گر مسایل سیاسی، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (بعد از این «شبکه») می‌گوید، برای دست‌یابی به صلح واقعی، نیاز است که جامعه‌ی جهانی در روند صلح بیش‌تر دخیل شود تا بتوان یک تعهد قوی از طالبان گرفت: «جامعه‌ی جهانی و کشورهای منطقه باید در مورد تمام موضوعات توافق‌نامه از طالبان تضمین بگیرند تا این گروه بر تعهدات خود پای‌بند بمانند، در غیر این صورت، اگر صلحی شکل بگیرد، نا‌پایدار خواهد بود.» آقای ابرار می‌افزاید، یکی از موارد مهمی که باید در مورد آن از طالبان تعهد گرفته شود، موضوعات مربوط به زنان است. شبکه: به نظر شما تغییری در دیدگاه طالبان نسبت به زنان آمده است؟ ابرار: از گفت‌وگوهای رهبران طالبان با رسانه‌های مختلف، می‌توان فهمید که در نگاه این گروه نسبت به زنان، تغییر اساسی و بنیادی نیامده است و طالب هنوز هم ارزش و جایگاهی برای زنان قایل نیست. شبکه: آیا فکر می‌کنید تیم مذاکره‌کننده توانایی تغییر دیدگاه طالبان را دارد؟ ابرار: حضور زنان تاثیرگذار در تیم مذاکره‌کننده، می‌توانست در این مورد بسیار کارساز باشد. تعداد زنانی که توانایی گفت‌وگوی موثر و قناعت‌بخش با طالبان را دارند، کم نیست. اگر این‌گونه افراد در ترکیب تیم شامل می‌بودند، می‌توانستند در مقابل طالبان ایستاده‌گی و آنان را برای پذیرفتن حضور زنان در جامعه، ترغیب کنند. به باور آقای ابرار، حکومت افغانستان نتوانسته است در مورد حضور زنان در تیم مذاکره‌کننده و شورای عالی مصالحه، درست عمل کند. شبکه: با توجه به آن‌چه گفتید، آیا زنان تیم مذاکره‌کننده، توانایی نماینده‌گی درست از مردم و گفت‌وگوی تاثیرگذار با طالبان را خواهند داشت؟ ابرار: نقش این بانوان را نمی‌توان انکار کرد، اما موضوع مهم، میزان تاثیرگذاری آنان در این گفت‌وگوها است. زنان تیم با پشتوانه‌ی سیاسی، وارد این ترکیب شده‌اند و اگر این پشتی‌بانی از آنان گرفته شود، چیزی نخواهند داشت. از سویی، حمایت حکومت از این زنان، می‌تواند تاثیرگذاری این چهره‌ها را کم کند. آقای ابرار می‌افزاید که حکومت همواره در مذاکره با طالبان، دیپلماسی ضعیفی داشته و این باعث شده است که طالبان به نحوی حکومت را تحت فشار قرار دهند. شبکه: آیا ترکیب تیم از نگاه شما کامل است؟ ابرار: یکی از موضوعات مهم در گفت‌وگوهای صلح این است که باید جایگاه تمام گروه‌های مختلف در آن در نظر گرفته شود. عدم حضور قربانیان جنگ، نماینده‌گان جامعه‌ی مدنی و خبرنگاران در تیم مذاکره‌کننده‌ی صلح، به نحوی به معنای نادیده گرفته شدن آنان است و این در حالی است که حضور نماینده‌گانی از این گروه‌ها، می‌توانست تاثیر خوبی بر روند گفت‌وگوها داشته باشد. شبکه: زنان خارج از تیم، از جمله فعالان جامعه‌ی مدنی، برای تقویت تلاش‌های صلح چه باید کنند؟ ابرار: در طول تاریخ، تلاش‌های زنان، تحولات زیادی را ایجاد کرده است و این نشان می‌دهد که زنان قدرت تغییر آوردن را دارند. زنان فعال در جامعه‌ی مدنی، می‌توانند با استفاده از راهکاری اساسی، مانند اعتراضات، برای تقویت تلاش‌های صلح فعالیت کنند. آنان باید حکومت و جامعه‌ی جهانی را تحت فشار قرار دهند تا حقوق زنان را در مذاکرات صلح به عنون یک اصل بپذیرند. به باور آقای ابرار، تثبیت جایگاه زنان در حکومت آینده، بدون تلاش خود آنان ممکن نخواهد بود. زنان باید خود دست به کار شوند و برای حفاظت از حقوق‌شان منتظر فعالیت هیچ شخص یا نهادی نباشند. در غیر این صورت، به جایی نخواهند رسید. گفت‌وگوی شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر با فرهاد ابرار، تحلیل‌گر مسایل سیاسی