می خواهم تاثیرگذار باشم
او که در رشته‌ی روابط بین‌الملل درس می‌خواند و تا کنون در چند نهاد عدلی و قضایی کشور نیز فعالیت کرده، قرار است در نشست شورای امنیت سازمان ملل، صدای هم‌نسلان خود باشد. می‌گوید اشتراک دختری از نسل جوان افغانستان در چنین نشست‌هایی، ارزش معنوی زیادی دارد و او کوشش خواهد کرد با ارایه صحبت‌های مستدل و منطقی تاثیر خوبی بر مخاطبان خود در این نشست بگذارد. ښکلا ځدران که چندی پیش به عنوان نماینده‌ی جدید جوانان افغانستان در سازمان ملل انتخاب شد، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (از این به بعد «شبکه») می‌گوید کوشش خواهد کرد که در نشست پیش‌روی، زیاد آرمانی حرف نزند و منطقی پیش برود: «تلاش می‌کنم ساختار و موارد سخنرانی‌ام دیپلماتیک و منطقی باشد. سعی می‌کنم با دلایل قوی، جامعه‌ی جهانی را برای ادامه‌ی حمایت از افغانستان قناعت بدهم.» به باور بانو ځدران، وقتی دختر جوانی از کشوری چون افغانستان چنین مسوولیتی را برعهده می‌گیرد و خواسته‌های خود و هم‌نسلانش را در نشستی برجسته در میان می‌گذارد، بر ادامه‌ی همکاری کشورهای حمایت‌کننده‌ی افغانستان بی‌تاثیر نخواهد بود. شبکه: رسالت و مسوولیت نماینده‌ی جوانان در سازمان ملل چیست؟ ځدران: نماینده‌گی جوانان در سازمان ملل، یک فعالیت رضاکارانه با مدت زمان یک سال است. در طول این یک سال ما با دختران و پسران در ولایات مختلف، از طریق انترنت یا به شکل حضوری صحبت می‌کنیم و دیدگاه‌های آنان را در مورد مسایل اساسی و مهمی که در کشور جریان دارد، جمع‌آوری می‌کنیم. تمرکز بیش‌تر ما روی مسأله‌ی صلح است؛ زیرا بسیار مهم است و تمام مسایل دیگر را تحت شعاع قرار می‌دهد. پس از این مرحله، دیدگاه‌های جوانان را در بیانیه‌ای درج و در جلسه‌ی شورای امنیت سازمان ملل ارایه می‌کنیم و در ادامه، پاسخ شرکت‌کننده‌گان مجمع با جوانان به اشتراک گذاشته خواهد شد. یکی از مسوولیت‌های دیگر ما دادخواهی برای اصلاح پالیسی‌های مرتبط با جوانان است؛ از جمله پالیسی‌هایی که بی‌کاری جوانان را کاهش بدهد و زنده‌گی آنان را بهبود ببخشد. شبکه: حضور جوانان در مذاکرات صلح را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ځدران: مسأله‌ی تیم مذاکره‌کننده بسیار سیاسی است و دولت در آن تاثیر زیادی دارد. حداقل چند جوان دیگر هم باید در این تیم حضور می‌داشتند، اما به نظر من این یک بازی سیاسی است که در آن به جوانان سهم درستی داده نشده و حتا حضور زنان هم در آن به شکل نمادین است. متاسفانه کسانی که در هیات هستند، افرادی نیستند که واقعاً دل‌سوز مردم و جوانان باشند و به اشاره‌ی حکومت حرکت خواهند کرد. شبکه: با این وجود، پیش‌بینی شما از نتایج گفت‌وگوهای صلح چیست؟ ځدران: در مورد این مسأله نظر دادن مطلق اشتباه است. اگر بگوییم نتیجه صد در‌صد مثبت خواهد بود، اشتباه است و اگر بگوییم صد در‌صد منفی خواهد بود، هم درست نیست. باید بگویم هنوز هم امیدی هست که خطوط سرخی چون قانون اساسی، جمهوریت و حقوق زنان جدی گرفته شوند. شبکه: وضعیت زنان در افغانستان پس از مذاکرات صلح را چگونه تصور می‌کنید؟ ځدران: اگر مذاکرات به نتیجه برسد، طالبان در حکومت شریک خواهند شد، اما آنان قدرت گذشته را ندارند و نمی‌توانند در برابر زنان موقفی چون دوران حاکمیت‌شان داشته باشند؛ چون هم فهمیده‌اند که این رویکرد برای مردم افغانستان و جهان قابل قبول نیست و هم حالا رسانه‌های اجتماعی اجازه نمی‌دهند که جنایات‌شان پنهان بماند. دیگر این‌که زنان افغانستان حالا به مراتب قوی‌تر و هوشیارتر از بیست سال پیش‌ا‌ند. در آن زمان وقتی طالبان آمدند، پس از یک جنگ داخلی شدید به قدرت رسیدند و دغدغه‌ی مردم بیش‌تر مشکلات اقتصادی‌شان بود، اما حالا اگر بیایند، پس از یک دوره‌ی آبادی می‌آیند و زنان نیز زنانی نیستند که تنها غم نان و سرپناه داشته باشند. امروز افغانستان زنان فعال و زیرکی دارد که در نقاط مختلف کشور هم برای خود و هم برای زنانی که در روستاها و مناطق دور‌افتاده زنده‌گی می‌کنند، کار خواهند کرد. بانو ځدران می‌افزاید که تمرکز بر موضوعات زنان بخشی از مسوولیت‌های او به عنوان نماینده‌ی جوانان نیست، اما تلاش خواهد کرد که با استفاده از فرصت، به صورت ضمنی به این مسایل اشاره کند. شبکه: صلحی که منتظرش هستید را چگونه می‌خواهید؟ ځدران: نخستین قدم آن باید کاهش خشونت باشد؛ کشتار و خون‌ریزی از سوی طالبان، حکومت و نیروهای خارجی باید متوقف شود. گام بعدی باید حفظ دست‌آوردهای سال‌های اخیر، قانون اساسی و نظام جمهوری باشد. در صورتی که قانون اساسی و نظام جمهوری معامله نشود، تمام موارد دیگر از جمله حقوق زنان و کودکان حفظ خواهد شد. نماینده‌ی جوانان افغانستان در سازمان ملل می‌گوید، انتخاب شدن او در این سمت، انتقادهایی مبنی بر نامناسب بودن یک زن برای این مقام را به همراه داشته و هدف او این است تا با استفاده از این فرصت، افکار سنتی موجود در مورد ناتوانی زنان برای پذیرفتن مسوولیت‌های بزرگ را از بین ببرد. گفت‌وگوی شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر با ښکلا ځدران، نماینده‌ی جوانان افغانستان در سازمان ملل