وجود میکانیزم نظارتی پس از گفت‌وگوهای صلح، یک نیاز جدی است
یکی از نگرانی‌های موجود در رابطه با وضعیت پس از گفت‌وگوهای صلح در میان شهروندان، به ویژه زنان، پایبندی طالبان به مواد توافق‌نامه‌ی صلح است. برخی از مسؤولان نهادهای مربوط به زنان در کشور می‌گویند: «پس از توافقات صلح، باید بر عملی‌شدن تعهدات نظارت صورت بگیرد.» انیسه سروری، رییس امور زنان ولایت هرات، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر( شبکه) می‌گوید: «باید یک میکانیزم نظارتی از طرف سازمان ملل و شرکای بین‌المللی افغانستان، ایجاد شود تا بر عملی‌شدن تعهدات، پس از مذاکرات صلح نظارت کنند.» بانو سروری می‌افزاید: باید برای طرفی که تعهدات را نقض می‌کند، مجازاتی اعمال شود یا قوه‌ی فشار برای آن وجود داشته باشد؛ در غیر این صورت، تحقق صلح پایدار، دور از تصور است. شبکه: از دیگر پیش‌نیازهای صلح پایدار در کشور چیست؟ سروری: بدون شک، برای رسیدن به صلح پایدار، مردم باید نقش اساسی در برقراری آن داشته باشند؛ ما باید اول به صلح اجتماعی برسیم تا بتوانیم به صلح سیاسی دست یابیم. از سویی، تاریخ و تجربه،- از جمله در مورد کشور نیپال- این را نشان می‌دهد که حضور زنان، نقش مهمی در پایداری صلح دارد. شبکه: با این وجود، آیا مشارکت زنان در گفت‌وگوهای صلح بسنده است؟ سروری: به نظر من، کیفیت مهم‌تر از کمیت است؛ همین‌که زنان تیم مذاکره‌کننده بتوانند آگاهانه از حقوق زنان دفاع کنند، بسنده و تثیرگذار خواهد بود. زنان هرات نیز، مانند زنان سراسر کشور، خواهان حفظ حقوق و دست‌آوردهای‌شان، پس از گفت‌وگو هستند. مرد هرات خواستار دست‌یابی به صلح سراسری هستند که حق هیچ‌کسی در آن تلف نشود. شبکه: جای خالی صلح، چه مشکلاتی برای زنان هرات ایجاد کرده است؟ سروری: ناامنی، از بزرگ‌ترین عوامل بازدارنده در پیش‌رفت زنان در هرات است؛ به عنوان مثال، زنان شاغل برخی از ولسوالی‌های هرات، همواره با مشکلات امنیتی روبه‌رو استند و از سوی مخالفان دولت، تهدید می‌شوند، حتا برخی بانوان شاغل به دلیل تهدیدات امنیتی، مجبور به ترک کارشان شده‌اند. پیش از این، ریاست‌های امور زنان، در والسوالی هیچ ولایتی فعالیت نداشتند وفعالیت‌شان متمرکز به مرکز بود. این مشکل در هرات، با ایجاد شوراهای زنان در سطح والسوالی‌ها تا اندازه‌ای رفع شده است. شبکه: آیا ناامنی بر فعالیت‌های ریاست امور زنان نیز تأثیر گذاشته/می‌گذارد؟ سروری: بلی، ناامنی، جریان رسیدگی به مشکلات زنان متضرر را که در قریه‌های دوردست زندگی می‌کنند، با مشکل روبه‌رو می‌کند. در صورتی که وضع امنیتی خوب باشد، ما می‌توانیم برای تطبیق برنامه‌های آگاهی‌دهی، به قریه‌های دوردستی که سطح آگاهی و سواد زنان در آن‌ها پایین‌تر است، برویم. این می‌تواند در کاهش خشونت‌ها، بسیار مؤثر باشد؛ اما با توجه به شرایط بد امنیتی، این کار شدنی نیست و به همین دلیل، در آن مناطق، زنان هنوز هم جنس دوم پنداشته می‌شوند و حتا به شکل‌های مختلف خرید و فروش می‌شوند. دغدغه و نگرانی اصلی زنان در وضعیت کنونی، این است که اگر گروه مخالف به دولت بپیوندد، آیا زنان باز هم در صحنه حضور خواهند داشت یا دوباره چون دوره‌ی امارت اسلامی، به حاشیه رانده خواهند شد. خواست تمام زنان، به‌ویژه زنان هرات، این است که تمام قوانین وضع شده برای حمایت از حقوق زنان (میثاق‌ها و اسناد بین‌المللی) که دولت برای حمایت از زنان به آن پیوسته است و نهادهایی چون: وزارت امور زنان، سارنوالی، منع خشونت و محاکم خانوادگی، باید حفظ شود. گفت‌وگوی شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر، با انیسه سروری، رییس امور زنان ولایت هرات